مقال في واحدة من أهم الجرائد الهولندية بعنوان "كيف جعل المغرب هولندا تتخبط".
خلاصة المقال، عن كيفية التعامل مع المغرب في القضايا العالقة بين البلدين من بينها إعادة الهولنديين وذوي الجنسية المزدوجة من المغرب، نصحهم المؤرخ الفرنسي والخبير البارز بيير فيرميرين انطلاقا من تجارب الأزمات المغربية مع اسبانيا وفرنسا وقال جملة نقلا عن دبلوماسي من دول جنوب أوروبا
'المغاربة فخورون للغاية - يجب أن تأخذ ذلك في الاعتبار'.
„De Marokkanen zijn heel trots - daar moet je rekening mee houden.”
وبحسب فيرميرين، لا يمكن حل جميع النزاعات الكبرى بين المغرب ودول الاتحاد الأوروبي إلا على أعلى مستوى. لا يمكنك أن ترسل وزير خارجية أو مسؤول كبير، يجب أن يذهب رئيس الوزراء أو الملك أفضل. المغرب ملكية قديمة للغاية، ومتشبثة بالبروتكول
وفقاً لفيرميرين، نادراً ما تحقق الدبلوماسية الكلاسيكية أهدافها مع المغرب.
في عام 2014، ثارت أزمة مع فرنسا عندما بدأت الأخيرة تحقيقا في مسؤول مغربي كبير للاشتباه في التواطؤ في التعذيب. فقط عندما تحدث الرئيس فرانسوا هولاند إلى الملك محمد السادس، هدأت العاصفة.
وفي أزمة 2002 مع اسبانيا لم يهدأ الأمر حتى تدخلت الولايات المتحدة
Blok heeft geen keus, zegt de Franse historicus en prominente Noord-Afrika-kenner Pierre Vermeren. „Als je iets wilt bereiken in Marokko, dan kun je haast niet anders dan jezelf onderwerpen. Dit is absoluut hoe het werkt.” Een Zuid-Europese diplomaat zegt het zo: „De Marokkanen zijn heel trots - daar moet je rekening mee houden.”
Volgens Vermeren kunnen alle grote conflicten tussen Marokko en EU-landen alleen worden beslecht op het allerhoogste niveau. „Marokko is een extreem gecentraliseerd land, waarin een paar mensen, met bovenaan de koning, de besluiten nemen.” Kom dus niet aanzetten met een minister of lager geplaatste functionaris – staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Migratie, VVD) werd vorig jaar niet eens ontvangen – maar met een president of een premier. Of nog beter: je éigen koning.
D66 en GroenLinks, niet de meest koningsgezinde partijen,
opperden vorige week dat Willem-Alexander moet bellen met zijn Marokkaanse evenknie Mohammed VI om de impasse te doorbreken. Dat ligt in Nederland gevoelig: het staatshoofd wordt voor handelsmissies ingezet, maar minder in diplomatieke conflicten. Volgens Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma (D66), zelf oud-diplomaat, is dit niettemin „de enige route”.
Er is één alternatief: de Europese Unie. Als die als blok zou optreden, zou dat in Rabat indruk maken, zegt Vermeren. Maar in de praktijk doet de EU dat niet. „Frankrijk en Spanje koesteren de bilaterale, speciale relatie die ze met het land hebben.” De Fransman is enthousiast over het idee om koning Willem-Alexander in te schakelen. „Het is evident dat dit het meest efficiënt zou zijn. Als oude monarchie is Marokko heel protocollair.”
Volgens Vermeren werkt klassieke diplomatie zelden in Marokko. In 2014 liep
een ruzie met Frankrijk hoog op toen dat land een onderzoek begon naar een hoge Marokkaanse functionaris, op verdenking van medeplichtigheid aan marteling. Pas toen president François Hollande met koning Mohammed VI sprak, ging de storm weer liggen. Het conflict uit 2002 over het Spaanse
Peterselie-eiland – Marokko claimde dat opeens – kon pas worden bijgelegd na interventie van de VS. Sindsdien heeft Mohammed VI geregeld staatsbezoeken gebracht aan Spanje en Frankrijk. Maar in Nederland was hij nog nooit officieel op bezoek, wel als privé-persoon. Beroemd zijn de beelden uit maart 2016 toen hij vanuit een chique hotel in Amsterdam een
rondje over de Herengracht liep en met Marokkaanse Nederlanders op de foto ging.
Repatriëring: Het terughalen van duizenden Nederlanders uit Marokko lukt maar mondjesmaat. „Zet Willem-Alexander in. Alleen dat werkt.”
www.nrc.nl